Yvonne van der Baan.

Verhoal.

Dij strenge winters

Vandoag ist 17 dezember. In t paark zag ik net n sangenblaauwe bloum bluien dij je aans allain in zummer zain. Van dij oetbundege zummerbluiers, terwiel t notabene dezémber is! Suntniekloas is al west en t is sikkom Kerst, mor boeten liekt t sikkom wel veujoar. Nuimen ze dat nou klimoatveraandern? Het mot toch nait gekker worden mit dat weer!

Geef mie de winters van vrouger mor. Wakker worden mit de schittern van iesbloumen op de roamen. Din dook je, mit joen kòle neus, nog evenpies wat wieder onder dekens veurdat je joe joen bêrre oet woagden.
As der veul snij lag, muiken wie glieboantjes aan t inde van stroat. En wie gingen mit onze slee noar de haide om van de heuveltjes oaf te gliestern.
Mien pa smeerde vaseline op autodeuren, zodat ze nait vast vraizen zollen.
Wur t echt kold, din holp n laange onderboksem of pyjamaboksem onder joen klaaier. Dat was nog ais n tijd!

Ik kathaalzde din altied om mien Vraise deurlopers, dij liedzoam lagen te wachten in schuur, oet t vet te hoalen. Al kreeg je verkleumde vingers van t onderbinden, ik mocht t geern doun. Mien pa haar hockeyscheuvels, woar hai schiere krullen mit draaien kon. Hai kon ook heul best achteroet scheuveln.
Zo taikende hai grode kringen op t ies. Dat zag d'r zo janneg oet dat aander scheuvelopers voak stilstonden om evenpies noar hom te kieken. Ik was oapetröts op hom en wol dat ook leren. Daarom spoarde ik aiverg veur kunstscheuvels. Hai leerde mie soamen te scheuveln, zoas je dat op dij olderwetse ploaten zagen dij op schoul hongen.
Op mien koamer hong n foto van Stien Kaiser.

Mien moeke woagde zuk noeit op t ies. Zie haar as kind noeit scheuveln leert, omdat ze in de tropen opgruit was. Zai plakde zulfs plaaisters onder heur schounen om ze stroef te moaken, zodat ze boeten nait zo gaauw oetglieden zol.
Mor as we noar 'ons' Ard en Keessie keken op televisie, keek ze wel altied mit.
Dij flinke mannen scheuvelden nait in van dij felkleurde, spanpakken woarin ze tegenwoardeg as watjes over binnenboan scheuveln. Nee, mit n gebraaien mutske op hun kòle kop stoven ze over de ieskòle boetenboanen van Oslo.

Om de tieden van alle scheuvellopers bie te holden haren mien pa en ik n liest mit alle noamen d'r op. Doar schreven wie de behoalde tieden achter.
Gelukkeg mochten wie met n kopke soep en n stoetje op baank kieken, zodat we niks van t spektoakel missen zollen. Wie konden beter gain soep eten as scheuvellopers sikkom bie finish waren, want as ain van heur n medallie won, sprong pa rerend op. Zo was mie snert n moal in t ronde sputtert.

Om ze aan te moudegen zongen wie:
'Ard en Keessie geef hem van katoen.
Een van jullie tweetjes wordt straks wereldkampioen.
Ard en Keessie geef hem van katoen. Als Ard het niet kan fiksen dan zal Keessie het wel doen.'

As d'r n Elfstedentocht kwam, was t hailendaal feest. Dij van 1963 was de slimste: n barre rit mit bittere kòle. Reinier Paping wur n held.
As ik n bruiertje kriegen zol, zol e vast Ard of Kees haiten goan. Mor Reinier klonkt ook wel roeg. Dus toun òllu mie n zetje doarnoa noa n sloappartijtje toes broggen, was ik heul benijd hou mien pasgeboren leutje bruiertje haiten zol. Zai fluusterden en laagden wat en zeden dat het gain Ard of Keessie haite.
Roazend benijd sloop ik op mien tonen naor t waigje. Doar lag gain Ard of Keessie, mor n baby zuske. Dit kedootje haite... Stien! Net as Stien Kaiser woarvan ik n ploat op mien koamerdeur hangen haar.

Mor ik wur mit nog meer moois verrast: ik kreeg de kunstscheuvels van mien oma's buurwichtje.
Zo kon ik Stientje loater scheuveln leren.

................

t Verhoal 'Dij strenge winters' komt oet veurlees- en activiteitenbundel 'Ik weet nog goed..' van oetgeverij SWP, auteur Joke de Jonge, mit roem 100 foto's, en taikende illustroaties van Juliette de Wit. De Grunneger omtoalen dervan is van de hand van Yvonne van der Baan. De verhoalen in t bouk binnen bestemd om veur te lezen aan mensen met begunnende dementie. Meer infermoatsie derover staait op: www.swpbook.com/1916

Ploatst: 29 jannewoarie 2018